Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλαμβάνει δράση για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων που είναι συνυφασμένα με μια δίκαια δίκη στην ΕΕ

Ένας ιταλός τουρίστας ο οποίος ενέχεται σε τροχαίο ατύχημα στη Σουηδία και δεν του δόθηκε πρόσβαση σε ιταλόφωνο δικηγόρο κατά τη δίκη του• ένας Πολωνός ύποπτος στον οποίο το γαλλικό δικαστήριο που τον δίκαζε δεν χορήγησε γραπτές μεταφράσεις των αποδεικτικών στοιχείων εναντίον του – πρόκειται για ορισμένες μόνο περιπτώσεις απροσδόκητων φραγμών που μπορεί να οδηγήσουν σε άδικες καταδικαστικές αποφάσεις κατά την εκδίκαση υποθέσεων σε άλλες χώρες της EE. Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νομοθεσία που θα βοηθήσει τους πολίτες να ασκούν τα δικαιώματά τους σε δίκαια δίκη οπουδήποτε στην EE όταν δεν γνωρίζουν τη γλώσσα στην οποία διεξάγεται η δίκη. Η πρόταση προβλέπει την υποχρέωση των χωρών της EE να παρέχουν πλήρεις υπηρεσίες διερμηνείας και μετάφρασης στους υπόπτους. Αποτελεί το πρώτο από μια σειρά μέτρων που αποσκοπούν στη θέσπιση κοινών προτύπων της EE σε υποθέσεις ποινικού δικαίου. Η νέα συνθήκη της Λισαβόνας επιτρέπει στην EE να λαμβάνει μέτρα για να ενισχύει τα δικαιώματα των πολιτών της, σύμφωνα με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι ταξιδεύουν, σπουδάζουν και εργάζονται εκτός της πατρίδας τους με αποτέλεσμα να έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε δικαστικές διαδικασίες σε άλλο κράτος μέλος. Ένας πολίτης μπορεί να κατηγορηθεί για ποινικό αδίκημα και να μην είναι σε θέση να καταλάβει ή να μιλήσει τη γλώσσα που χρησιμοποιούν οι δικαστικές αρχές. Ο πολίτης δεν θα είναι σε θέση να ασκήσει πλήρως τα δικαιώματα υπεράσπισής του παρά μόνον εάν καταλαβαίνει τη γλώσσα που χρησιμοποιείται κατά την ακροαματική διαδικασία, εάν διαθέτει πλήρη μετάφραση όλων των αποδεικτικών στοιχείων και εάν μπορεί να επικοινωνήσει με το συνήγορό του. Η σημερινή πρόταση ενισχύει το δικαίωμα των πολιτών σε μετάφραση και διερμηνεία με τρεις τρόπους: - Θα πρέπει να εξασφαλίζεται διερμηνεία κατά την επικοινωνία με τους συνηγόρους, καθώς και κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης – π.χ. κατά την ανάκριση από την αστυνομία – και κατά τη δίκη. - Για να εξασφαλισθεί η δίκαια διεξαγωγή της δίκης, η πρόταση προβλέπει επίσης τη γραπτή μετάφραση όλων των κρίσιμων εγγράφων, όπως του εντάλματος κράτησης, του κατηγορητηρίου, του κλητηρίου θεσπίσματος ή των σημαντικών αποδεικτικών στοιχείων. Οι πολίτες δεν θα πρέπει να βασίζονται απλώς και μόνον σε μια προφορική περιληπτική μετάφραση των αποδεικτικών στοιχείων. - Οι πολίτες πρέπει να έχουν το δικαίωμα να λάβουν νομική συνδρομή πριν παραιτηθούν του δικαιώματός τους σε διερμηνεία και μετάφραση. Κανείς δεν πρέπει να τους πιέσει να παραιτηθούν από τα δικαιώματά τους, εκτός εάν έχουν προηγουμένως συμβουλευθεί δικηγόρο. Το κόστος μετάφρασης και διερμηνείας θα πρέπει να βαρύνει τα κράτη μέλη και όχι τους υπόπτους – και αυτό, ασχέτως της τελικής απόφασης. Χωρίς ελάχιστα κοινά πρότυπα για την εξασφάλιση δίκαιας δίκης, οι δικαστικές αρχές δεν θα ήταν πρόθυμες να παραπέμψουν κάποιον σε δίκη σε άλλο κράτος. Ως εκ τούτου, μπορεί να μην είναι δυνατή η πλήρης εφαρμογή των μέτρων της ΕΕ για την καταπολέμηση του εγκλήματος – όπως το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης. Το 2007, εκδόθηκαν 11.000 ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης, έναντι μόλις 6.900 το 2005. Η Επιτροπή θεωρεί ότι στο μέλλον όλα αυτά τα εντάλματα θα πρέπει να καλύπτονται από τα πρότυπα της ΕΕ για τα δικαιώματα δίκαιας δίκης, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος σε διερμηνεία και μετάφραση. Η Επιτροπή επιθυμεί να αναλάβει γρήγορα δράση για τα δικαιώματα δίκαιας δίκης Η οδηγία σχετικά με το δικαίωμα σε διερμηνεία και μετάφραση στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών, την οποία πρότεινε σήμερα η Επιτροπή, θα αποτελέσει την πρώτη οδηγία η οποία θα ενισχύει την ποινική δικαιοσύνη αφότου τέθηκε σε ισχύ η συνθήκη της Λισαβόνας. «Η σημερινή πρόταση στηρίζεται στις εξαιρετικές προπαρασκευαστικές εργασίες που πραγματοποιήθηκαν ήδη στον τομέα αυτόν από τη σουηδική και την ισπανική Προεδρία», δήλωσε η Επίτροπος Δικαιοσύνης της EE, Viviane Reding. «Θέλουμε τώρα, στο νέο πλαίσιο που δημιουργεί η συνθήκη της Λισαβόνας, να επιταχύνουμε τη διαδικασία αυτής της πρωτοβουλίας η οποία συμβάλλει σημαντικά στην προστασία των δικονομικών δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Σκοπός μου είναι να επιτύχουμε ως το καλοκαίρι μια φιλόδοξη πολιτική συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα δικαιώματα σε διερμηνεία και μετάφραση. Θα συνεργαστώ ενεργά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την ισπανική Προεδρία για να επιτύχουμε τον στόχο αυτό.» Το ιστορικό Τον Ιούλιο του 2009, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για απόφαση-πλαίσιο σχετικά με τα δικαιώματα σε διερμηνεία και μετάφραση. Όλες οι προτάσεις για αποφάσεις-πλαίσια ακυρώθηκαν κατά τη θέση σε ισχύ της συνθήκης της Λισαβόνας, την 1η Δεκεμβρίου 2009. Στις 30 Νοεμβρίου 2009, οι κυβερνήσεις της EE κάλεσαν την Επιτροπή να υποβάλει σταδιακά προτάσεις για τη θέσπιση κοινών προτύπων της EE για μια σειρά δικονομικών δικαιωμάτων. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή μετατρέπει την απόφαση-πλαίσιο σε οδηγία. Μεταξύ άλλων τομέων στους οποίους θα αναληφθεί δράση κατά τα αμέσως επόμενα χρόνια, περιλαμβάνονται οι ακόλουθοι: - η πληροφόρηση σχετικά με τα δικαιώματα και σχετικά με τις κατηγορίες (καλοκαίρι 2010)• - η παροχή νομικών συμβουλών, πριν από τη δίκη και κατά τη διάρκεια αυτής, και η νομική συνδρομή• - το δικαίωμα επικοινωνίας του κρατουμένου με τους οικείους του, τους εργοδότες και τις προξενικές αρχές• και - η προστασία των ευάλωτων υπόπτων.