Ηγέτες και μάνατζερ

Του καθηγητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΙΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ*

Μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου αποτελεί αξιοπαρατήρητο γνώρισμα αυτών των ημερών το γεγονός ότι στον Πρωθυπουργικό θώκο βρίσκεται ο Γιώργος Παπανδρέου ένας πολιτικός άνδρας που αμφισβητήθηκε στο παρελθόν, ένας ηγέτης του ΠΑΣΟΚ για τον οποίο η Νέα Δημοκρατία πίστευε ότι όσο αυτό βρισκόταν επικεφαλής του Κόμματός του αυτή θα συνέχιζε να…Κυβερνά της Ελλάδα!...
Αν παρήλθαν οι χρόνοι εκείνοι!…
Εδώ και εβδομάδες τώρα, μετά την απίστευτη για το μέγεθός της καταβαράθρωσή της, το Κόμμα της Νέας Δημοκρατίας εγκατέλειψε το θεσμικό του ρόλο ως ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΗ αντιπολίτευση και αναζητά τον επόμενη Αρχηγό της…
‘Ω καιροί, ώ ήθη!...
Στο μεταξύ ο νέος Πρωθυπουργός δίνει «καινοτόμα» δείγματα ως αρχηγός και μάνατζερ, ενώ οι επίδοξοι ηγέτες της ΝΔ φιλονικούν εάν οι εκλέκτορες εξαντλούνται στα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, στα μέλη του Κόμματος ή περιλαμβάνουν και…φίλους…
Ένα από τα διάφορα καθιερωμένα σε διεθνή κλίμακα σχήματα αναλυτικής αξιολόγησης της συμπεριφοράς ενός ηγετικού στελέχους, ενός σύγχρονου πολιτικού ή ακόμη και του μάνατζερ κάποιους σύγχρονου πολυεθνικού επιχειρηματικού κολοσσού, είναι το σχήμα που περικλείεται από τα σημεία αναφοράς του απόλυτου αυταρχισμού και της απόλυτης δημοκρατίας.
Παρουσιάζοντας στη σημερινή μου blogger-άποψη εκλαϊκευμένα, το συγκεκριμένο σχήμα, θα γίνει εύκολα αντιληπτό ότι το συνθέτουν οι ακόλουθες 5 πιθανές μορφές:
(1) από τον καταναγκαστικό αυταρχισμό όπου ο ηγέτης-πολιτικό πρόσωπο ή μάνατζερ υπαγορεύει στους υφισταμένους του και εφόσον παραστεί ανάγκη απειλεί κιόλας,
(2) τον φιλάνθρωπο αυταρχισμό όπου ο ηγέτης υπαγορεύει δίνοντας ταυτόχρονα και εξηγήσεις και ενισχύοντας την "σωστή" συμπεριφορά των συνεργατών του ( είτε πρόκειται για υπουργούς και υφυπουργούς, είτε πρόκειται για στελέχη ) με κάποιες επιβραβεύσεις,
(3) τον παραπλανητικό αυταρχισμό όπου ο ηγέτης εξαπατά τους υφισταμένους του δημιουργώντας τους την ψευδαίσθηση ότι αυτοί και συμμετέχουν και καθορίζουν τις εξελίξεις του παιχνιδιού ενώ ουσιαστικά αυτός είναι εκείνος που ελέγχει την
κατάσταση στα παρασκήνια ή με παρασκηνιακές ενέργειες μιας
μικρής επίλεκτης ομάδας Συμβούλων,
(4) την συμβουλευτική ηγεσία όπου οι υφιστάμενοι, μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου ή μέλη της διοικητικής ομάδας μιας
μεγάλης επιχείρησης ή οργανισμού και αισθάνονται και
πιστεύουν ότι οι ιδέες και οι προτάσεις τους είναι επιθυμητές
από την ηγεσία και μπορεί να έχουν επιρροή στη λήψη
αποφάσεων, και, τελικά
(5) την φιλελεύθερη προσέγγιση όπου ο ηγέτης ή ο μάνατζερ συμμετέχει στην ομάδα που επιβλέπει ως μέλος και συναινεί στις αποφάσεις που λαμβάνονται από αυτήν.
Αναμφίβολα υπάρχουν δεδομένες ιστορικές στιγμές στη ζωή κάθε ομάδας που απαιτούν τη μετουσίωση ενός "δημοκρατικού" ηγέτη σε "αυταρχικό" αρχηγό για να επιτευχθούν κοινοί στόχοι ή για να αποσοβηθούν κρίσιμες για την επιβίωση της ομάδας ή του κοινωνικού συστήματος καταστάσεις.
Σίγουρα, επίσης, υπάρχουν δεδομένα παραδείγματα "αυταρχικών" ηγετών που, με προκάλυψη της "χαρισματική" τους προσωπικότητα και την επιφανειακή δημοκρατικότητά τους, πετυχαίνουν να παγιώσουν, να διαιωνίσουν εάν όχι εσαεί πάντως πέρα από τα προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα την κατοχή και την άσκηση της εξουσίας.
Βέβαια κάποια στιγμή ακόμη και τέτοιοι "χαρισματικοί" ηγέτες ωθούνται από τον λαό στην αφάνεια ακριβώς επειδή στα σύγχρονα δημοκρατικά πολιτεύματα υπάρχει νομοτελειακά κατοχυρωμένη δικλείδα ασφαλείας για αυτές τις περιπτώσεις.
______________________________________________________* Ο καθηγητής ΠΙΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ θα είναι ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ υποψήφιος Δήμαρχος Θεσσαλονίκης στις εκλογές του Οκτώβρη 2010